دوشنبه, ۳۱ تیر ۱۳۹۲، ۱۲:۴۴ ب.ظ
احکام قضاى روزه ها
1) هجده روز روزه به علت مسافرت در
ماه رمضان براى انجام مأموریت دینى بر عهدهام مىباشد، وظیفه من چیست؟ آیا
قضاى آنها بر من واجب است؟
قضاى روزههاى ماه رمضان که بر اثر مسافرت از شما فوت شده، واجب است.
2) کسانى که در ماه رمضان براى انجام
وظیفه دینى در مسافرت هستند و به همین دلیل نمىتوانند روزه بگیرند، اگر
در حال حاضر بعد از چند سال تأخیر، بخواهند روزه بگیرند، آیا پرداخت کفاره
بر آنها واجب است؟
اگر قضاى روزه ماه رمضان را به علت استمرار عذرى که مانع روزه گرفتن است،
تا ماه رمضان سال آینده به تأخیر انداخته باشند، قضاى روزههایى که از آنان
فوت شده کافى است، و واجب نیست براى هر روزى یک مد طعام فدیه بدهند، هر
چند احتیاط در جمع بین قضا و فدیه است. ولى اگر تأخیر در قضاى روزه به خاطر
سهلانگارى و بدون عذر باشد، جمع بین قضا و فدیه بر آنها واجب است.
3) شخصى به مدت ده سال بر اثر جهل
نماز نخوانده و روزه نگرفته است، فعلا توبه نموده و به سوى خدا بازگشته و
تصمیم بر جبران آنها گرفته است، ولى توانائى قضاى همه روزههاى فوت شده را
ندارد و مالى هم ندارد که با آن کفارههایش را بپردازد، آیا صحیح است که
فقط به استغفار اکتفا کند؟
قضاى روزههاى فوت شده در هیچ صورتى ساقط نمىشود، ولى نسبت به کفاره
افطاره عمدى روزه ماه رمضان، چنانچه قدرت بر روزه دو ماه و یا اطعام شصت
مسکین براى هر روز نداشته باشد، باید به هر تعداد فقیر که قادر است غذا
بدهد و احتیاط آن است که استغفار نیز بکند و اگر به هیچ وجه قادر به دادن
غذا به فقرا نیست فقط کافى است که استغفار کند یعنى با دل و زبان خود بگوید
استغفرالله (از خداوند بخشایش مىطلبم).
4) من به علّت عدم قدرت مالى و بدنى
نتوانستم براى انجام کفاره هائى که بر من واجب شده بود روزه بگیرم و یا به
مساکین اطعام نمایم و در نتیجه، استغفار نمودم لکن به لطف الهى اکنون توان
روزه گرفتن یا اطعام نمودن دارم، وظیفهام چیست؟
در فرض مرقوم، انجام کفاره لازم نیست گر چه احتیاط مستحب آن است که انجام داده شود.
5) اگر شخصى بر اثر جهل به وجوب قضاى روزه تا قبل از ماه رمضان سال آینده قضاى روزههایش را به تأخیر اندازد، چه حکمى دارد؟
فدیه تأخیر قضاى روزه تا ماه رمضان سال بعد، بر اثر جهل به وجوب آن ساقط نمىشود.
6) فردى که به مدت صد و بیست روز
روزه نگرفته، چه وظیفهاى دارد؟ آیا باید براى هر روز شصت روز روزه بگیرد؟ و
آیا کفاره بر او واجب است؟
قضاى آنچه از ماه رمضان از او فوت شده، بر او واجب است، و اگر افطار عمدى و
بدون عذر شرعى بوده، علاوه بر قضا، کفاره هر روز هم واجب است که عبارت است
از شصت روز روزه یا اطعام شصت فقیر و یا دادن شصت مد طعام به شصت مسکین که
سهم هر کدام یک مدّ است.
7) تقریبا یک ماه روزه گرفتهام به
این نیت که اگر روزهاى بر عهدهام باشد قضاى آن محسوب شود و اگر روزهاى
بر عهدهام نیست به قصد قربت مطلق باشد، آیا این یک ماه روزه به حساب
روزههاى قضائى که بر ذمّه دارم، محسوب مىشود؟
اگر به نیت آنچه که در زمان روزه گرفتن شرعا مأمور به آن بودهاید، اعم از
روزه قضاء یا مستحبى، روزهگرفتهاید و روزه قضا هم برعهده شما باشد، به
عنوان روزه قضاء محسوب مىشود.
8) کسى که نمىداند چه مقدار روزه قضا دارد و با فرض داشتن روزه
قضا روزه مستحبى بگیرد، اگر معتقد باشد که روزه قضا ندارد، آیا به عنوان
روزه قضا محسوب مىشود؟
روزههائى را که به نیت استحباب گرفته به جاى روزه قضایى که بر عهدهاش هست، محسوب نمىشود.
9) نظر شریف جنابعالى درباره شخصى که بر اثر جهل به مسأله، عمدا
روزهاش را افطار کرده، چیست؟ آیا فقط قضا بر او واجب است یا اینکه کفاره
هم باید بدهد؟
اگر به سبب بىاطلاعى از حکم شرعى بوده و در یادگیرى مسأله کوتاهى نکرده
باشد، باید قضاى روزهها را بجا آورد ولى کفارّهبر او واجب نیست.
10) کسى که در اوائل سن تکلیف بر اثر
ضعف و عدم توانائى، نتوانسته روزه بگیرد، آیا فقط قضا بر او واجب است یا
قضا و کفاره با هم بر او واجب است؟
اگر گرفتن روزه براى او حرجى نبوده و عمدا افطار کرده، علاوه بر قضا، کفاره
نیز بر او واجب است و اگر خوف داشته باشد که اگر روزه بگیرد مریض شود، فقط
قضاى روزهها بر عهده او مىباشد.
11) کسى که تعداد روزهائى که روزه
نگرفته و مقدار نمازهایى را که نخوانده نمىداند، وظیفهاش چیست؟ کسى هم که
نمىداند روزهاش را بر اثر عذر شرعى افطار کرده و یا عمدا آن را خورده
است، چه حکمى دارد؟
جایز است که به قضاى آن مقدار از نماز و روزههایش که یقین به فوت آنها
دارد، اکتفا نماید، و در صورت شک در افطار عمدى کفاره واجب نیست.
12) اگر شخصى که در ماه رمضان روزه
دار است، در یکى از روزها براى خوردن سحرى بیدار نشود و لذا نتواند روزه را
تا غروب ادامه دهد و در وسط روز حادثهاى براى او اتفاق بیفتد و روزه را
افطار کند، آیا یک کفاره بر او واجب است یا کفاره جمع؟
اگر روزه را تا حدى ادامه دهد که روزه بر اثر تشنگى و گرسنگى براى او حرجى
شود و در نتیجه آن را افطار نماید، فقط قضا بر او واجب است و کفارهاى
ندارد.
13) اگر شک کنم در اینکه اقدام به گرفتن قضاى روزههائى را که بر عهدهام بوده، کردهام یا خیر تکلیف من چیست؟
اگر یقین به اشتغال قبلى ذمّه خود دارید، واجب است به مقدارى که موجب یقین به انجام تکلیف مىشود، روزه قضاء بگیرید.
14) کسى که هنگام بلوغ فقط یازده روز
از ماه رمضان را روزه گرفته و یک روز را هم در موقع ظهر افطار کرده و در
مجموع هجده روز روزه نگرفته است، و در مورد آن هجده روز نمىدانسته که با
ترک عمدى روزه کفاره بر او واجب است، چه حکمى دارد؟
اگر روزه ماه رمضان را از روى عمد و بدون عذر شرعى افطار کرده، باید علاوه
بر قضا، کفاره هم بدهد اعم از اینکه هنگام خوردن روزه عالم به وجوب کفاره و
یا جاهل به آن باشد.
15) اگر پزشک به بیمارى بگوید که
روزه براى شما ضرر داد و او هم روزه نگیرد، ولى بعد از چند سال بفهمد که
روزه براى وى ضرر نداشته و پزشک در تشخیص خود اشتباه کرده است، آیا قضا و
کفاره بر او واجب است؟
اگر از گفته پزشک متخصص و امین و یا از منشأ عقلائى دیگر، خوف از ضرر پیدا کند و روزه نگیرد، فقط قضا بر او واجب است.
منبع : اجوبة الاستفتائات حضرت آیت الله العظمی خامنه ای
